Temel olarak üç tür iklimsel bölge vardır:
•Soğuk bölgeler
•Sıcak bölgeler
•Yağışlı ve nemli bölgeler
İklimsel bölge farklılıkları çatı formunda eğim miktarında değişiklikler şeklinde form oluşumuna etki
ederken, özellikle alt çatı detayında yer alan izolasyon katmanlarında ve dere-oluk detaylarında farklı
malzeme ve boyutlar açısından farklılıklar olmalıdır. Doğal olarak sıcak ve soğuk bölgelerde ısı ve su
yalıtım katmanı ısıl direnci mümkün olduğunca yüksek malzemelerden oluşmalıdır. Yağışlı ve nemli
bölgelerde yalıtım katmanına ek olarak, katmanın sıcak tarafına buhar dengeleyici ve kesici tabakanın
detayda mutlaka yer alması gerekir. Ayrıca sızıntı ihtimali yüksek olan kenar, saçak ve gizli dere yalıtım bitimlerinde yapıştırmak ve çakılmak ve benzeri güvenli detaylar kullanılmalıdır
farklı iklim ve coğrafyaya sahip bölgelerde bulunan Türk Evi örnekleri, kuruluş biçimi açısından değişiklikler gösterir. Değişik bölgelerdeki Türk evleri incelendiğinde, evlerin genelde sokağa sıralı bir biçimde yan yana yerleştikleri ve kimi evlerin sokağa bakan çıkmalarıyla dışa dönük yapıya sahip, kimi evlerin ise avluya açıldıkları, ancak avluyu çeviren komşu evlerin duvarlarıyla süreklilik oluşturdukları görülür. Binaların kümelenmesi ile daha fazla açık alanlar korunmuş, yapma çevrenin doğal çevre üzerindeki etkileri azaltılmıştır. Eğer arazi eğimli bir arazi ise o zaman evler bu eğime uygun olarak yerleştirilmiştir
İklim koşulları Türk Evi geleneği sistemini etkilemiştir. Aynı zamanda plan tiplerini oluşturur ve kullanılan malzemeyi sınırlar. Geleneksel yerleşmelerde yapı birimleri iklim koşullarına uyumlu olarak yönlendirilmiş, yerleşme dokuları iklim koşullarına en uyumlu dolu ve boş ilişkileri sağlayacak biçimde bir araya getirilmiştir. Yerleşme dokusu içinde oluşturulan boşluklar iklimle uyumlu dış mekanlardır. Geleneksel yapıların bazen iç avlular aracılığıyla içe dönük bir mekan düzenlemesine sahip olmalarına karşın, bazen mekanların tümünün dışa dönük olması da iklim koşulları ile uyumludur. Her evde yazlık ve kışlık yaşamaya uygun mekanlar tasarlanmıştır. Geleneksel Türk Evi genellikle tek katlı olmasına rağmen zamanla kat sayısı artmıştır. Esas kat, doğal ışık, güneş, hava ve manzaradan yararlanma amacıyla mümkün olduğunca zeminden yüksek tutulmuştur. Ara kat veya orta kat genellikle alçak tavanlı küçük pencereli, kış yaşamına daha uygundur. Çatılar dört yana eğimli kırma çatı ve geniş saçaklıdır. Küçük ya da büyük mutlaka bir bahçe bulunmaktadır. Evler genelde gün doğuşuna bakmaktadır. Açık, yarı açık ve kapalı mekanlar, dört mevsiminin bütün özelliklerini yaşama olanağı verir. Çatı ile son kattaki odaların tavanları arasında bir hava yastığı oluşturularak, yerleşmede tümüyle topografyaya ve iklim şartlarına uyulmuştur. Soğuk ve yağışlı iklimlerde, yağışların fazlalığı çatıların uzun saçaklı ve mükemmel yapılmalarını zorunlu kılmıştır. Bu iklime karşı, daha iyi korunmuş ve daha kolay ısıtılabilen “kışlık odalar” yapının uygun yerine konulmuş, pencereler ve kapılar daha küçüktür. Ara kat şeklinde biçimlenen bu odalarda yükseklik azaltılmış, ısıdan kazanç sağlamak maksadıyla ahır üzerinde yer seçmişlerdir. Üst kat rutubetten korunmak üzere bu mekanda yer alan ahşap direkler üzerinde yükselmiştir (3).
Cephe ve çatı sistemlerini de çevreye ve doğaya uyum etkiler ve biçimlendirir. Evlerin cepheleri yüksek duvarlarla çevrilerek dış iklim ve sese karşı yalıtım sağlanmıştır. Sokakların iki yanında bulunan yüksek avlu duvarları ve çıkmalar gün boyunca gölgeli alanlar oluşturur. Çıkmaların ortaya çıkmasında sosyal ve kültürel olduğu kadar, iklim ve doğal ışık ihtiyacının da etkisi olmuştur. Geleneksel Türk Evinde ahşap pencere kanatlarının açılma türleri bölgelere göre değişiklik gösterir. İklim önemli bir etkendir. Uygun iklimlerde pencere boşluğu yalnız bir tek kapakla korunmuş, camlı kanat gerekmemiştir. Ancak sert iklimlerde ısı kaybını önlemek için tüm kanadın açılması önlenmiştir. Ahşap kapıların sofa yönündeki bölümünde bir süs kemeri biçiminde üst pervaz bulunmaktadır. Bu da soğuk havalarda kanadın dayandığı bu kemere pamuklu bir perde asılarak odanın ısı yitirmesi önlenir. Çatılardaki saçaklarda geniş tutularak iklim şartlarından korunmaya çalışılmıştır. Çatılar yalın yapılmıştır, böylece su sorunu yaratmayan bir çatı tasarlanmıştır.
