İlk olarak Rezonans ne demek? sorusuna cevap aramalıyız. Var olan bir sistemin bazı dalga boylarında diğer dalga boylarına göre daha büyük genliklerde salınması eğilimidir.
Rezonans olayı yapı sektöründe bilinen ve depremlerde yapıların büyük bölümünün yıkılmasına neden olur. Rezonans olayını salıncak benzetmesi üzerinden anlatırsak; Salıncağa uyguladığımız kuvvetle ileri geri hareket sergiler eğer güç fazla olursa salıncak hızlanır ve ileri geri hareketlerinin mesafesi açılır. Bu açılan mesafeyi rezonans frekansı olarak düşünebiliriz. Hızlanan salıncak kuvvete dayanamaz sonunda ya kopar ya da üstündeki kişiyi fırlatır. Bu fırlatma ya da kopma olayı rezonansın gerçekleşmesidir.
Türkiye bir deprem ülkesidir. Deprem ülkesi olduğu gerçeğimiz yapı sektöründe daha dikkatli olmamızı depreme dayanıklı yapılar yapmamızı gerekli kılar. Depremlerde en önemli faktörlerden biri zemindir. Zeminin özelliklerini binanın davranışı, yapının tasarımı, yapımı gibi etkenler etkilemektedir. Yapılar dışında zeminler de rezonansa uğrayabilir, yapı depreme dayanıklı olsa bile zemin yüzünden yapı yıkılabilir. Mühendisler yapıların dışarıdan gelecek yüklere karşı yapının doğal frekansını hesaplar. Böylece rezonans olayının gerçekleşmesi ihtimali zayıflar. Bu hesaplama işlemlerinde yapının nasıl davranacağını anlamak için araştırmalar ve saha çalışmaları yapılır. Böylece güvenli ve dayanıklı yapılar inşa etmek mümkün olacaktır. Yapının türlerine göre de yaşanma olasılığı değişir örneğin, çelik yapılarda betonarme yapılara göre daha fazla rezonans olayı yaşanır ve az katlı yapılarda periyodun daha kısa olması yakalanma olasılığını artırır. Ayrıca köprülerde de rezonans olayı görülür.
Rezonans örneğinin en bilindiği Tacoma Köprüsü' nün yıkılmasıdır. Yapıldıktan 4 ay sonra yıkılan köprü herhangi bir rüzgârda bile salınım yapmaya devam etmiş hatta rüzgârlı havalarda trafiğe kapatılmıştır. En sonunda ise rezonansa kapılarak yıkılmıştır. Yapılan büyük mühendislik hatasının sonradan farkına varılması sonraki yapılarda daha dikkatli olunmasını sağlamıştır.
VIDEO