Parapet Nedir?
Balkon, çatı, pencere, teras önü gibi yerlerde, koruma veya mimari nedenlerden dolayı yapılan kısa dar çıkıntılara parapet denir. Parapet kelimesi ingilizceden dilimize geçme bir kelime olup ana kökeni italyancadır (parapetto). Türkçe karşılığı ise korkuluktur. Fakat inşaat literatüründe, korkuluk ile parapet farklı anlamda kullanılmaktadır.
Parapet Duvar Neden Yapılır? Ne İşe Yarar?
Çok çeşitli nedenlerden olabilir. En ana uygulama nedenleri yukarda da yazdığımız gibi mimari veya koruma sebebidir. Bunlara bir kaç örnek vermek gerekirse;
•Çatılarda yağmur deresinin kötü görünümünü engellemek için
•Çatı, balkon veya terasta korkuluk vazifesinin görmesi ve düşmenin engel olması için
•Çatı cephe birleşim bitişini sağlamak, izolasyon detaylarını kapatmak ve mimari bir estetik sağlamak için
•Çatı eğimlerini gizlemek için yapılmaktadır. Literatürde bunlara parapet çatı denmektedir.
Parapet Malzemesi
Parapet, beton duvarı da olabilir, tuğla malzemesinden de yapılabilir, mimari uyuma göre konstrüksiyon üzerine betopan veya aquapanel malzemeden de olabilir veya alüminyum kompozit de olabilir. Bu tamamen cephe ve çatıdaki diğer mimari kaplamalara bağlıdır. Parapet ismini malzemeden değil yukarıda açıkladığımız formundan almaktadır. Bu nedenle bu kelimenin çok geniş bir kullanım alanı vardır.
Parapet Duvar Yüksekliği ve Ölçüsü
Belirli bir ölçüsü yoktur, mimari ihtiyaçlara göre 70 cm de olabilir 100 cm de. Balkon, çatı ve terasta korkuluk olarak yapılacaksa, şartnameler gereği minimum 110 cm olmalıdır.
Parapet Duvar Yapımında Su Yalıtımının Önemi
Hava koşullarının doğrudan etkisine maruz kalan teras ve çatı gibi bölgelerde su yalıtımı büyük önem taşır. Ülkemizde özellikle binaların teras alanlarında su yalıtımının tekniğine uygun yapılmamasında dolayı binalar rutubetlenme ve su sızıntısı sorunları ile karşı karşıya kalınmaktadır. İşte bu noktada dikkat edilmesi gereken faktörlerden birisi de teras alanlarında yapılan su yalıtımların parapet duvarını da içerisine alacak bir şekilde yapılması gerektiğidir.
Parapet duvarların yüksekliği 30 cm’den az olursa su yalıtım malzemesi parapet duvarına ait küpeşteye dek devam ettirilerek sonlandırılması gerekir.
Parapet Duvar Kesit Detayları
Parapet üzerinde yalıtım örtüsü ve baskılama işlemlerinden sonra kaplama veya sıva malzemeleri ile duvar yüzeyi tamamen kapatılır. Burada dikkat edilmesi gereken yalıtım örtülerinin duvar yüzeyine dönerek belirli bir yüksekliğe kadar çıkmasıdır. Bu durum döşeme ve duvar birleşiminden su sızıntılarının girişini büyük orandan engellemektedir. Aşağıda çeşitli parapet detaylarına yer vereceğiz.
Paralet ile Korkuluk Farkı
Bu farkı açıklayabilmek için, öncelikle korkuluk ne anlama gelir? sorusunu cevaplamalıyız.
Korkuluk Nedir?
En özet şekliyle korkuluk, düşme tehlikesi olunan yerlerde çekilen duvar veya parmaklık formundaki setlerdir.
Anlamlarına bakıldığında, aynı işlevlere sahip gibi görünebilirler. En belirgin farkları ise, korkuluk daha yüksek uygulamalardır, parapetler daha kısa ve çıkıntı şeklinde olur. ve daha çok mimari estetik, bitiş, yalıtım gibi detaylar için ya da çatı teras gibi yerlerde herhangi bir düşme tehlikesine karşın yapılır. Ancak yapılarda insanların düşme kazasına karşın yapılan yüksek setler korkuluktur. Yani eğer terasa 110 cm bir parapet yapılıyor ise, bu mimari literatürde artık korkuluk olarak adlandırılır. Daha iyi anlaşılması için şunu diyebiliriz, parapetin üzerine de korkuluk yapılabilir. Aşağıdaki görselden daha iyi anlayabilirsiniz.
Paralet ile Harpuşta Farkı
Harpuşta, parapeti le en çok karıştırılan kelimelerden diğeridir.
Harpuşta, duvar, parapet gibi malzemeleri don, yağış vb. etkilerden korumak, suya yön vermek, izolasyon bitiş detayı, mimari estetik gibi amaçlar ile uygulanan yapı elemanıdır. Duvar veya parapetin şapkasıdır diyebiliriz. Parapet gibi, yapıdaki malzemeye göre çok farklı malzemelerden yapılabilir. Aşağıdaki resimde bu kavramları daha iyi anlayacaksınız.
Yine çok karıştırılan bir kavram. Korkuluk üzerine yapılan ve tutumu kolaylaştıran şapkaya küpeşte denir. Ayrıca, Yukarıda görselde görülen parapet duvar üzerine yapılan harpuştaya da küpeşte denildiği olmaktadır.