Menfez ne demek, ne işe yarar?
Menfez kelime anlamı olarak delik, boşluk gibi anlamlara gelmektedir. İnşaatlarda bağlantı elemanı olarak değerlendirilebilir. Çevreye ya da yola zarar vermeden su, kablo, boru gibi yol üstü gözükmesi uygun olmayacak şeylerin yol altından geçirilmesini sağlayan elemanlardır. Karayollarında ya da demiryollarında oldukça sık kullanılmaktadır.
Kullanım amacına, yapılacak yerin arazi özelliklerine ve amacına göre birçok faktöre bağlı olarak farklı çeşitleri barındırmaktadır.
Menfez Çeşitleri
Birçok faktöre bağlı olarak menfezler çeşitlenmiştir. Malzemesine göre çelik, kil, beton gibi türleri varken; şekline göre dikdörtgen, kare ve dairesel olabilmektedir. Aşağıda bu çeşitler hakkında bilgi verilmiştir. Bu menfez türleri havalandırmadan ziyade yol menfezi türleri olarak görülmektedir. Amaç bazı malzemeleri taşımaktır. Havalandırma amaçlı kullanılan menfezler de vardır.
• Kutu menfezler daha çok karayollarında ve tarımsal alanlarda kullanılmaktadır. Yağışın olduğu bölgelerde arazi durumuna bağlı olarak tasarlanan ve hesabı yapılan elemanlardır. Kutu menfezlerin birçok avantajı bulunmaktadır. Yapıldığı araziye göre hareketli yüklerin hesaplanmasında kolaylık sağlar, dayanıklıdır, kolay montaj imkânına sahiptir bu da işçilikte büyük kolaylık sağlar. Kutu menfezlerin açıklık değerleri 1.00-3.00 m arasında; yükseklikleri ise 0.60-3.00 m aralığındadır. Dikdörtgen ya da kare şeklinde tasarlanabilir. Tek gözlü, çift gözlü ya da üç gözlü gibi seçenekleri de vardır.
• Boru menfezler yüksek olmayan dolgu altlarında kullanılan daire kesitli ya da sepet kulplu yapı elemanlardır. Sepet kulplu büzler daire kesitli olan menfezlere göre daha dayanıklıdır. Daire kesitli menfezlerin çapları 0.60-0.80-1.00-1.20 m olabilir. Boru menfezlerin kırılıp çatlama olasılığı olduğundan hareketli yüklerin ağırlığı önemlidir. Hazır ya da yerinde dökülerek imal edilir.
• Kemerli menfezler, kutu menfez ve boru menfezlerin (büz) aksine yüksek dolgular altında kullanılabilir. Kagir ya da betonarme olan bu menfezler genelde yarım daire şeklindedir.
• Tabliyeli menfez beton ya da taş malzemeden yapılabilir. Daha geniş açıklıklar için tercih edilmektedir. Kenar ayaklar ile üst tabliyeden oluşmaktadır. İki ayak arası genişlik maksimum 8.00 m olmalıdır eğer daha geniş olursa köprü olarak isimlendirilmektedir. Dere yataklarında bu menfez türü sıkça karşımıza çıkmaktadır.
• Köprü menfez, tabliyeli menfezin geniş açıklıklı halidir. Açıklık 8.00 m’den fazla ise köprü menfez olarak isimlendirilir. Bu açıklıklarda kirişler de kullanılmaktadır.
Havalandırma Menfezi nedir?
Günümüzde iklimlendirmenin önemi tartışılmaz boyuttadır. Yaşanılan alan içerisinde havalandırılmanın sağlanması için menfezler önemlidir. Menfezler kirlenen havanın dışarı atılıp temiz havanın içeri alınmasını sağlar.
Menfez modelleri tip ve şekillerine göre şöyledir;
o Tek sıra ve çift sıra kanatlı menfezler
o Lineer menfezler
o Kare petek menfezler
o Yuvarlak kanal menfezleri
o Transfer menfezleri,
o Lif tutucu menfezlerdir.
Türlerine göre ise; alüminyum, demir, plastik ve jelatin olarak karşımıza çıkar.
Evlerde doğalgaz için havalandırma menfezi kullanmak zorunludur. Kullanılan bu menfeze cam menfez denilir. Pencerelerde genelde açılan boşluğa yerleştirilir. Banyolarda ise panjurlu menfez tercih edilmektedir. Menfez kapağı plastiktir. Ayrıca tavanlarda, duvarlarda ve birçok yerde havalandırma menfezi kullanılabilir.
Menfez imalatında kullanılacak alan ve malzeme gibi ölçütler önemlidir. Ölçülendirmesi de kullanılacak alanın boyutlarına ve kullanıcı isteklerine göre yapılabilmektedir. Silikon ya da vida ile monte yapılabilmektedir.
Menfez fiyatları ise imal edildiği malzemeye ve boyutlarına göre değişmektedir. Plastik menfezler daha hafif ve uygun fiyatlıdır. Montaj kolaylığının olması sebebiyle daha çok tercih edilmektedir. Boyutlarına göre 20-50 TL arasında değişiklik gösterir. Alüminyum menfezler ise daha kaliteli ve sağlamdır. Fiyatları da daha yüksektir. Genelde 80-110TL arasında değişmektedir.
